Çocuklarda Tırnak Yeme Problemi

Çocuklarda 3 yaşından itibaren kendini gösteren tırnak yeme davranışı çok sık olarak görülmekle birlikte ergenlik ve yetişkinlik döneminde de kendini gösterebilen bir alışkanlıktır. Küçük çocukların yaklaşık üçte birinde bu alışkanlık görülürken, ergenlik dönemindeki bireylerin yarısında karşımıza çıkmaktadır. Tırnak yeme davranışında çevresel faktörler (örn. Aile üyelerinde bu alışkanlığın olması) ya da psikolojik faktörler etkili olabilmektedir.

Tırnak yeme alışkanlığının duygusal ve psikolojik sebeplerine baktığımızda aşağıdaki faktörlerin bu alışkanlığın gelişmesinde etkili olduğu söylenebilir:

·                                 Çocuklarda korku ve kaygılar

·                                 Öfke kontrol becerisinin olmaması, şiddet ve saldırganlık eğilimi

·                                 Özgüven eksikliği

·                                 Aşırı baskıcı ve kontrolcü ebeveynler

·                                 Aile içinde yaşanan iletişim problemleri ve anlaşmazlıklar

·                                 Kardeş kıskançlığı başta olmak üzere çocuklarda görülebilen kıskançlık duygusu

·                                 İlgi ve sevgi eksikliği

Okul dönemindeki çocuklar tırnak yeme davranışını tetikleyen psikososyal faktörlere baktığımızda ise

·                                 Öğretmen ve cezadan korkma ve bunlara yönelik aşırı kaygı duyma

·                                 Mükemmeliyetçilik

·                                 Sosyal ortamda, akran ilişkilerinde yaşanan problemler

·                                 Başarısızlık korkusu

·                                 Okul ya da ev değiştirmek, farklı çevrelere uyum sağlayamama sorunu

·                                 Öğretmeninden ya da cezalandırılmaktan korkmak.

Etkili olduğu söylenebilir.

Tırnak yeme alışkanlığı yukarıda belirtilen sebeplerle ortaya çıkan ve oldukça yaygın bir alışkanlıktır. Bu davranışın değiştirilmesinde ebeveynlerin rolü oldukça önemlidir. Bununla birlikte bu konuda uzman yardımı almak da tırnak yeme davranışının altında yatan nedenler üzerinde durmak ve bunları düzeltmek açısından yardımcı olacaktır.

Genel olarak ebeveynlerin, tırnak yeme alışkanlığı olan çocuklarına zorlama, ceza ya da baskı yapmaksızın onları bu davranışı değiştirmeye yöneltme üzerindeki önemli bir etkisi vardır. İşte ebeveynlere bu konuda yardımcı olabilecek öneriler

·                                 Çocuklarda 3-4 yaş döneminde görülen tırnak yeme davranışı ilgi çekme amacı taşıyor olabilir. Bunun için çocuğun zorla ya da baskı ile bu alışkanlığı bırakması konusunda yönlendirilmemesi gerekir. Bu dönemde görülebilecek bu alışkanlık ilk etapta gözardı edilebilir, çünkü çocuk bu hareketiyle ebeveynlerin tepkisini çekeceğinin farkındadır.

·                                 Tırnak yeme davranışını tetikleyen durumlardan biri olan ilgi ve sevgi eksikliğini giderme amaçlı olarak çocukla vakit geçirmek ve ilgi göstermek etkili olacaktır.

·                                 Ebeveynlerin çocuklarının hangi durumlarda bu davranışı sergilediklerini gözlemlemeleri de problemin kaynağını anlama konusunda yardımcı olacaktır. Örneğin okul dönemindeki çocuk sınav dönemlerinde ya da ders çalışırken bu davranışı sergiliyor olabilir ya da sosyal etkileşim sırasında konuşmaktan çekindiği durumlarda bu davranışı sergiliyor olabilir.

·                                 Bu davranışın söndürülmesi yerine başka bir davranışın geliştirilmesiyle mümkün olabilir. Örneğin çocuğa alternatifler sunarak tırnak yemesi engellenebilir (örn. Sakız çiğnemesi). Çocuğa “elini ağzından çek” gibi uyarılar ters tepki oluşturabilmekle birlikte çocuğu tedirgin edebilir. Onun için alternatif sunarak onun hoşuna gidebilecek etkinliklerle bu davranışı sergilemesi engellenebilir.

·                                 Ebeveynler olarak çocuğunuzun tırnak bakımını üstlenin. Tırnaklarını kesin, törpüleyin ve kremleyin. Özellikle kız çocuklarda bakımlı olmanın ehemmiyetini gösterin ve tırnak yemesinin ellerini bakımsız gösterebileceğini ve hoş bir görüntü oluşmayacağını eleştirel olmayacak bir biçimde izah etmek etkili olacaktır.

·                                 Ebeveynlerin çocuklarına karşı baskıcı, zorlayıcı ve eleştirel olmaması çok önemlidir. Bu davranışı söndürmek amaçlı korkutmak ya da ceza vermek çocuğun kaygı düzeyini arttıracak ve tam tersine bu davranışı pekiştirecektir. Bununla birlikte ebeveynlerin bu tür davranışları daha ciddi duygusal problemlerin ortaya çıkmasına sebep olabilmektedir.

·                                 Tırnak yeme davranışına sebep olarak gösterilebilecek bir diğer önemli faktör de özgüven eksikliğidir. O yüzden ebeveynlerin çocuklarında gördükleri olumlu ve güçlü yönlerine dikkat çekmeleri çocuklarının kendilerine olan güvenini pekiştirmesine yardımcı olacaktır.

·                                 Ebeveynler çocuklarını bu davranışın üstesinden gelebileceğine inandırmalı ve onları motive etmelidirler. Bu davranışı değiştirmesi amacıyla küçük ödüller vererek davranış değişikliği pekiştirilebilir. Ancak ödüllendirmenin çok sık ve büyük ödüllerin olmaması uygun olacaktır, çünkü çocuk ödüle erişmek amacıyla bu alışkanlığını öne sürebilir.

·                                 Ebeveynlerin çocuğun kaygı düzeyini arttıracak veya korkutacak durumlardan uzak durması gerekmektedir. Örneğin televizyonda karşılaşabileceği korku yaratabilecek unsurlar kaygı düzeyini arttırabilir ve bu davranışın da görülme sıklığını da aynı oranda arttırabilmektedir.

Çocuğa bu alışkanlığı bırakması konusunda zaman verin ve sabırlı olun. Ebeveynlerin bu konuda yapıcı ve sabırlı olması sürecin olumlu geçmesi açısından etkili olacaktır.

Yayın: 2014-12-10 - Güncelleme: 2014-12-10 17:30:11 - Görüntülenme: 143